UPcykling, czyli drugie życie rzeczy – wychowanie proekologiczne w harcerstwie

Zmiany klimatyczne to jedno z najpoważniejszych wyzwań, przed którymi stoi dzisiejszy świat. Nasza planeta zmaga się z nimi od ponad wieku. „Harcerz miłuje przyrodę i stara się ją poznać” to już nie tylko jeden z punktów prawa harcerskiego, ale realne wyzwanie, któremu musimy sprostać. Badania świadomości ekologicznej Polaków wskazują jednak, że jedynie jedna czwarta z nich sprawdza, czy szklane butelki zakupionych napojów można zwrócić, a 1/3 podejmuje działania na rzecz ochrony własnego zdrowia związane z jakością powietrza. Ważniejsza niż kiedykolwiek jest więc edukacja ekologiczna na poziomie każdej z metodyk. Zacznijmy więc od pojęcia, którego rzadko używamy w naszej harcerskiej pracy – upcykling.

Ok. 2% odpadów w Polsce stanowią odpady pochodzenia tekstylnego. Niewiele? To ok. 2,5 milionów ton. Warto pamiętać, że coś, co wydaje się odpadem,  może okazać się produktem. Stare ubranie z naszej szafy można sprzedać i podarować im drugie życie. A co z koszulkami harcerskimi czy starymi chustami, które, mimo że są ważną częścią naszego życia, również zalegają na półkach? Przerób je! Upcykling to forma przetwarzania odpadów, w wyniku którego powstają produkty o wartości wyższej niż przetwarzany surowiec. Nie jest to jednak zjawisko nowe, w końcu od dziesięcioleci nasi dziadkowie oraz rodzice znajdują nowe zastosowania dla starych, zapomnianych już przedmiotów. Upcykling to również swoisty sprzeciw wobec marnowaniu materiałów, którym można przywrócić funkcjonalność.

Harcerski upcykling, czyli sposób na chusty harcerskie

Sposobów na wykorzystanie chust harcerskich jest wiele, a co zrobić z tymi nieużywanymi? Możesz podarować je znajomemu skautowi lub wykonać z nich woreczki na owoce, warzywa czy pieczywo. Jeżeli twoja droga harcerska trwa dłużej, zszyj kilka razem i wykonaj z nich… poszewkę na poduszkę. Własnoręcznie wykonane przedmioty to świetny sposób, by podziękować kadrze lub pogratulować nowym instruktorom. Poza tym to niezapomniany prezent, którego mogą faktycznie użyć.

Stare koszulki? Nie wyrzucaj – przerób!

Zamiast wyrzucać wszystkie koszulki, które już na Ciebie nie pasują, możesz zamienić je w koc ze wspomnień. Doskonale wiem, że pozbycie się niektórych z nich może być trudne. Wiążą się z nimi niezapomniane przygody, są oznaką setek przebytych kilometrów oraz świadkami nabycia dziesiątek nowych umiejętności. Zamieńcie więc je w narzutę, która będzie sprawdzała się jako dekoracja w Waszych pokojach, a także koc na piknik czy biwak. Wystarczy, że potniecie swoje koszulki w jednakowej wielkości kwadraty i zszyjecie je ze sobą. Zanim jednak to zrobicie, ułóżcie je na ziemi i sprawdźcie jaka konfiguracja kolorów podoba się Wam najbardziej.

Co jeszcze możecie wykonać z zalegającej w szafie odzieży? Torby i plecaki. Wielkim plusem takiego rozwiązania jest fakt, że można je prać i używać do wszystkiego — jako siatek na artykuły spożywcze, książki z biblioteki, stroje gimnastyczne czy przybory na basen. Co do ich wyglądu ogranicza Was tylko wyobraźnia (albo ilość obejrzanych tutoriali na YouTube). Najprostszym rozwiązaniem będzie zszycie (lub związanie) dolnej krawędzi koszulki, obcięcie rękawków i zaokrąglenie dekoltu koszulki.

Kreatywny pomysł na zbiórkę zastępu? Upcykling!

Z resztek materiału możecie wykonać frotki do włosów — potrzeba go naprawdę niewiele. Wycinamy prostokątny kawałek materiału o dowolnych rozmiarach (u mnie – 8 cm szerokości i 28 cm długości). Im dłuższego kawałka użyjecie, tym bardziej nastroszone będą gumki. Następnie należy zszyć dłuższe krawędzie materiału tak, aby powstał tunel. Potrzebujecie jeszcze kawałka gumki — możecie wykorzystać jakąś ze starych spodni czy spódnicy. Przeciągnijcie ją przez tkaninę, a oba końce zwiążcie ze sobą. Po zszyciu materiału Wasza nowa scrunchie jest gotowa i… niepowtarzalna.

Kawałki materiału mogą okazać się również idealne do wykonania różnych dodatków: kolczyków, naszyjników czy bransoletek. Ze starych jeansów wykonasz nową torbę na lunch lub piórnik. A zapomniana spódnica może stać się pokrowcami na okulary dla całego zastępu. Tak naprawdę ogranicza Was tylko własna pomysłowość.

Korzyści z wychowania proekologicznego

A może sprzedaż ręcznie wykonanych i ekologicznych akcesoriów okaże się Waszą nową akcją zarobkową? Pamiętajcie jednak, żeby wszystkie materiały przed użyciem wyprać i wyprasować, a przed rozpoczęciem całego procesu poprosić o zgodę komendanta hufca lub skarbnika.

Nie ważne czy wykonane przedmioty zostawicie sobie, podarujecie przyjaciołom czy sprzedacie, pamiętajcie, że korzyści środowiskowe z ponownego wykorzystania rzeczy są olbrzymie — oprócz minimalizacji wyrzucanych materiałów, zmniejsza to również potrzebę produkcji nowych surowców, co w efekcie oznacza redukcję zanieczyszczenia powietrza, wody oraz emisji gazów cieplarnianych. Wasza postawa ma rzeczywisty wpływ na zamiany klimatyczne.

Wszystkie powyższe propozycje wraz z instrukcjami ich wykonania znajdziecie w broszurze, którą możecie pobrać pod zdjęciem. Zobaczycie tu także wykonane już produkty  Niech na Waszych najbliższych zbiórkach zagości DIY!

Pobierz: Upcykling_WGL

A może ekologia i wychowanie w duchu zrównoważonego rozwoju stanie się głównym kierunkiem Waszego przyszłego planu pracy? Upcykling to tak naprawdę inne, kolejne spojrzenie na postawę proekologiczną, którego warto się uczyć.

Redaktor: Natalia Perlińska Artystka Woda Góry Las! Wszystkie wzory na koszulkach, plakietkach, grafiki w naszym internecie tworzy własnie ona. Niesamowicie kreatywna i uzdolniona, a przy tym bardzo pozytywna i pomocna. Poza byciem grafikiem działa w Referacie Specjalnościowym Chorągwi Wielkopolskiej i Harcerskim Kręgu Akademickim “SKIPP”. Co może robić grafik w wolnym czasie? Rysuje! Prezentuje swoje dzieła na instagramie.